√1001 Tembung Dasanama Beserta Pengertian dan Fungsi

Tembung Dasanama Beserta Pengertian. Selain tembung kerata basa dan rurabasa, Suku Jawa masih memiliki jenis tembung lain yang disebut dengan tembung dasanama.

Berikut ini akan dijelaskan apa itu tembung dasanama, apa fungsinya, berapa jenisnya dan contoh contohnya.

Pengertian Tembung Dasanama

Tembung Dasanama Beserta Pengertian, Tembung dasanama adalah persamaan istilah suatu kata dalam bahasa Jawa yang memiliki makna sama atau hampir serupa. Tembung Dasanama Beserta Pengertian

Dasanama hampir sama dengan sinonim, hanya saja isinya lebih kaya. Dikatakan lebih kaya karena dalam satu kata atau tembung dapat memiliki sinonim lebih dari tiga.

Tembung Dasanama Beserta Pengertian, Hal ini juga berkaitan dengan asal kata tembung Dasanama. Dasa artinya sepuluh, sedangkan nama artinya sama, nama. dasanama artinya sepuluh nama. Tembung Dasanama Beserta Pengertian

Namun yang perlu diperhatikan, tembung Dasanama tidak selalu memiliki sinonim dengan jumlah sepuluh, karena beberapa ada yang sampai 20 sinonim, namun beberapa juga ada yang hanya tiga.

Singkatnya, kata sepuluh hanya digunakan sebagai ‘isyarat betapa banyaknya’.

Penjabaran diatas sesuai dengan pengertian Dasanama dalam Bahasa Jawa:

Dasanama yaiku jeneng pirang-pirang kang tegese padha utawa meh padha (jenenge liya).

Tembung Dasanama Beserta Pengertian, Tembung dasanama muncul karena adanya perbedaan penyebutan kata dalam beberapa daerah di Jawa. Selain itu, Bahasa Jawa memiliki banyak memiliki tingkatan mulai dari basa ngoko kasar sampai basa krama untuk keraton. Sehingga akan ada perbedaan penggunaan sebutan untuk kata tertentu.

Orang Jawa sangat memperhatikan tutur kata mereka. Apakah pantas atau tidak, apakah luwes atau tidak untuk lawan bicaranya.

Fungsi Dasanama

Tembung Dasanama Beserta Pengertian, Tembung tembung Dasanama digunakan dalam karya sastra seperti dalam tembang, geguritan, parikan dll.

Dasanama juga digunakan dalam percakapan sehari hari untuk memperhalus kata dan untuk mempermudah penyampaian.

Khusus bagi orang yang membuat tembang-tembang, mereka harus benar benar menguasai atau bahkan hafal tembung tembung dasanama untuk mengatur jatuhnya guru lagu.

Jenis Tembung Dasanama

Tembung Dasanama Beserta Pengertian, Istilah atau kata yang ber-dasanama dalam bahasa Jawa sangat beragam, diantaranya:

1. nama-nama tokoh pewayangan
2. hewan
3. penanggalan
4. tempat
5. hingga istilah umum yang berupa kata kerja dalam percakapan sehari-hari.

Kamus Tembung Dasanama Lengkap

Tembung Dasanama Beserta Pengertian, Berikut kamus tembung dasanama lengkap yang telah dirangkum oleh Sastra.org. Kamus dibawah ditulis campur untuk jenisnya, namun telah diurutkan menurut urutan alfabet.

A

1. Akèh =akwèh, kèh, kwèh, ripah, gung, agung, waha.
2. Aku =amba, ngong, ingong, ingwang, ulun, patikbra, katengong, ingsun, kawula, manira, robaya.
3. Ala =dur, durta, juti, durstha, dusta, kunjana, durniti, durlaksana.
4. Alas =wana, bana, tarataban, girang, lirang, utan, baga, wulusan, wêlahan, wanawasa, wanadri, jênggala, kênana.
5. Alêm =astawa, alêmbana.
6. Alis =drasthi, rasthi, siratmaja, hêning, dahya.
7. Alus =mrêdu, wrêdu, mardawa, wèdi, widigda, sudha, tanu.
8. Ambêkan =napas, huswa, swasa, huswasa.
9. Anak =suta, putra, sunu, yoga, siwi, wêka, tanaya, atmaja, siwaya, ja, patut, banu.
10. Angin =riwut, bajra, sindhung, anila, bayu, aliwawar, tata, barat, samirana, wirayang.
11. Aran =ngaran, kêkasih, panêlah, juluk, parab, panêngran, wêwangi.
12. Arêp =arsa, apti, ayun, arsi, yun, hyun.
13. Asu =sona, srênggala, basu, anjing, swa, kuwaka, cêmêra, kicika, purisika, calura.
14. Asor =adama, dama, sudra, ina, kumadama, pidak-pêdarakan.
15. Asri =raras, rarasrum, sri, lêngêng, lawen, amêr, rêsmi.
16. Ati =budi, ambêk, manah, galih, driya, praya, budaya, nala, prana, drana, tyas, wardaya, angên-angên, cita, sangka.
17. Awang-awang =akasa, ambara, antarala, antariksa, awiyat, dirgantara, boma, gagana, tawang, widik-widik, namu-namu, jumantara, udara, ardya.
18. Awak =wak, lingga, dhiri, raga, angga, deha, badan, tubuh, sulaksana.

B

1. Bagèkake =nambrama, ngacarani, sambrama.
2. Bagus =sigit, pêkik, jênthara.
3. Bala =wadya, tantra, brêtya, balakuswa, wadyabala, wrahatbala, wadu.
4. Balung =tosan, tulang, walung, asthika, dalêngka, sadhi.
5. Bantal =karangulu, lêmpir, kajangsirah, suraga.
6. Banthèng =andaka, nandaka, go, gawindra, gurisa, angun-angun, sarawa, jawidha, gawala.
7. Banyu =we, tirta, warih, har, sindu, wayi, tuban, hèr, amêrta, arjuna, udaka, sangara, jala, jahni, jahnawi, jahning.
8. Bangêt =antya, asru, arda, mandra, lwih, dahat, sakamantyan, tan sipi.
9. Bangke =wangke, pratipa, parasu, watangga, sawa, kunarpa, kuwanda.
10. Barat =angin, anila, bajra, maruta, pawana, samirana, bayu, sindhung, panca-ura, prabancana, pracandha, prahara, ata, gati, indri, margana, lesus, erawati, pratipa.
11. Beda =pae, wanèh, bènèh.
12. Bêbaya =bêncana, wèsthi, wancana, bema.
13. Bêdhil =sanjata, saragni, brahmastra, mêrcukala, bahnija, warahas.
14. Bêcik =adi, adya, ayu, sae, tama, ajêng, yogya, darma, arja, pênêt, santa, pelag, suba, tulyasri, yoga.
15. Biyèn =dhihin, dhingin.
16. Biyung =babu, biyang, rena, ibu, umi, wibi, indhung, darani, puyêngan, bibi.
17. Bilahi =tiwas, wèsthi, pringga, durgama, pataka, parjaya, kasmala, pakewuh, pinun, laya, cilaka.
18. Blêdhèg =bajra, gêlap, guntur, wrahaspati, erawati, mrêtyu, bahnindra, sirwa.
19. Bumi =mandhala, dharana, maetala, buwana, basundara, basundari, pratyana.
20. Bungah =harsana, arsaya, tustha, arsa, wijah, gambira, lalita, girang, enggar.
21. Buta =danawa, danuja, ditya, diyu, wil, rasêksa, rasêksi, kalana, yaksa, kala, asura, dyani.
22. Bojo =somah, suwami, garwa, grha, kalulut, kucumbi.
23. Bodho =punggung, pingging, jugul, dama, kumprung.
24. Bocah =rarya, wala, larya, walaka, rare, lare.

C

1. Cangkêm =lesan, nana, panglinga, dukara.
2. Cangklakan =kèlèk, goswa, kadakya.
3. Cacad =ina, mala, cêla, cintra, ceda.
4. Cacing =wrêcita, wrêjit, nahuti, lusi.
5. Cèlèng =waraha, wêgang, durgangsa.
6. Cêkêl =sambut, asta, jabat, gêgên.
7. Clèrèt =kilat, lidhah, thathit, gêlap.
8. Cumbana =among yun, among lulut, among raras, karasikan, pulangsih.

D

1. Dalan =marga, sopana, ênu, lêbuh, lurung, yana, hawan.
2. Dandan =ngadiraga, mandara, busana, tata.
3. Dewa =absara, dewata, bathara, jawata, amara, rêsi-gana, hyang, widadara, nasa, sura.
4. Dèwi =apsari, bathari, widadari, dewati, sura-wadu, sura-rêtna, waranggana.
5. Dêlêng =dulu, miyat, ngèksi, mulat, satmata, anon, nabpada, ton.
6. Durjana =duratmaka, dhustha, wêri, kunjana, dursila.
7. Dampar =amparan, padmasana, singgasana, patarana, malige, mèru-padma, palangka.
8. Dhewe =priyangga, juga, gana, anggana, pribadi.
9. Dêlik =umpêtan, sênêtan, ampungan, bonglot, umêt.
10. Dhuwit =arta, ardana, yatra, picis, kopang.
11. Dhuwur =bentar, luhur, punjung.

E

1. Endah =raras, rarasrum, sênên, wicitra, berama, alêp, rêsmi, listya.
2. Êmas =jêne, kancana, kanaka, rukma, rukmi, rikma, lancana, suwarna, iradya.
3. Êndhas =sirah, mustaka, mastaka, murda, utamangga, kumba, sidhira, ulu, mudangkara.

G

1. ngGone =dènnya, denya, dera, dènira, donira.
2. Panggonan =gwan, unggwan, don, laya, ênu.
3. Gada =dhandha, bisana, lori, dhandhaka, loita, candha.
4. Gajah =asti, dirada, èsthi, dwipangga, liman, matêngga, waniti, gajahmuka, angga.
5. Galak =rota, lodra, krura, pragalba, darna, wiroda.
6. Gaman =astra, sanjata, sara, bêdhama, braja.
7. Gandewa =danu, laras, langkap, busur, puksana, nusara.
8. Gawe =makirtya, ambangun, karya, kardi, karti, yasa.
9. Gêdhe =agung, gora, dhakah, raya, sigrong, murda.
10. Gêndera =dwaja, têngêran, panji, lalayu, sinjang, laga, tandha, daludag, umbul-umbul, rontèk.
11. Gêni =agni, api,, bahni, dahana, brama, pawaka, siking, guna, mrêta, brahma, puyika, latu, puya, jata.
12. Gludhug =grah, guntur, gumuruh, gêrah, guruh, gurnita, gurnang, gêtuk, gêtêr, patêr, goragra, bituk.
13. Gulu =tênggak, jangga, lungayan, lungkaya, lèhèr, lungaya.75. Gumun =ascaraya, kawismayan, mindu, lamlam.
14. Gunêm =wacana, ujar, wicara, dêlêng,[4] wiwaksita, ling.
15. Gunung =adri, aldaka, ancala, ardi, arga, giri, parwata, wukir, enadra, giri, mèru, parbata.
16. Guwa =guha, rago, gothaka, giyana, awama, ragu, runggu, susupan, song, padhuhan.
17. Godhong =ron, rondhan,[5]patra, taru, dhahon, parna.

I

1. Intên =ira, rêtna, sotya, galuh, nila, kumala, manik, kalêngka, wêdhihan.
2. Irung =grana, parsana, nasika.
3. Iwak =mina, jita, matswa, oti, wiyangga, mira, maswa.

J

1. Jam =tabuh, pukul, tabèh, gathi, gathita.
2. Jaran =swa, aswa, turangga, wajik, undhakan, kalangkya.
3. Janaka = Permadi (tampan), Parta (pahlawan perang), Janaka (memiliki banyak istri), Dananjaya, Kumbaljali, Ciptaning Mintaraga (pendeta suci), Pandusiwi, Indratanaya (putra Batara Indra), Jahnawi (gesit trengginas)
4. Jênêng =bisikan, parab, juluk, têngran, sêbut, wêwangi, asma, sambat, têngêran.
5. Jurang =parung, rèjèng, trêbis, trêjung, sigrong, grong, lêmbah, kalora, gahana, nadindra.
6. Jogèd =baksa, ngibing, ngigêl, mataya, taya, patrayuda.

K

1. Kabèh =pwa, sakèh, sanggya, sadarum, sagung, salir, sawegung, sakalir, sakwèh, kapwa, samanta, kapya.
2. Kêdhaton =karaton,, kadhatun, kênyapuri, puri, pura, prasadarga, pusantara, kadhatyan, kadhatwan.
3. Kaya =kadya, kadi, lir, anglir, lwir, tulya, pinda,[6] yayah, pendah, asawang, sasat, saksat, saprati.
4. Kayangan =endralaya, endraloka, endrapada, dewalaya.
5. Kalajêngking =karkala, kiha, mracika, wrisika, wikatha, pracika.
6. Kalah =asor, kasor, kandhah, kandhih, katitih.
7. Kanca =kanthi, rowang, rewang, graya, pasaya.9
8. Kancil =palguna, pêthangkus, gumira, marguna, wariga, sasa.
9. Kang =sing, nikang, kanang, ponang, rikatang, rikanang.
10. Kangên =wulangun, kudhandhangan.
11. Karêp =abipraya, sadya, kapti, arah, angkah, praya, parasdya, kedah, dwistha.
12. Kasêngsêm =wulangun, lênglêng, mangunêng, mangunkung, monêng.
13. Kasmaran =karungrungan, brangta, kandhuhan, brangti.
14. Katon =wuryan, kawangwang, kasatmata, kèksi, kèngis.
15. Kacilakan =katriwadhan,[7] kawatgata, pataka, sêngkala.
16. Kawêlasan =wilasa, parimarma, parimirma, runya.
17. Kawuk =mênyawak, salira, diksa, miyangga.
18. Kawruh =pangawikan, sastra, weda, widya.
19. Kèwuhan =èmêng, kawêkèn, kepyan, kepon, keron, kewran, wagugên.
20. Kêbo =mundhing, wrasaba, misa, andhanu, srawana, andhana, maesa.
21. Kêmangga =warmata, kyaksa, garagati, gumênggêng, kêmamangga[8]
22. Kêmbang =sêkar, sari, puspa, puspita, kusuma, kumala, padma.
23. Kêndêl =sudira, darna, nirbaya, nirbita, wani.
24. Kêpengin =kudhandhangan, mahyun, sambega.
25. Kêpithing =drahi, darika, kamitra, kathira, mindara.
26. Kêris =dhuwung, wangkingan, katga, curiga, suduk, sundhapa.
27. Kêsêngsêm =wulangun, wuyung, brangta, brangti, tura, suraga.
28. Kêsuwur =sumbung, sumbaga, kalok, kaonang-onang, kajanapriya, kasub, kawêntar, kombul, kaloka.
29. Kêthèk =wre, rewanda, kapi, kuthila, wanara, palwaga, kapila, kuthilapas, juris.
30. Kidang =arina, sanggira, walgasa, ujung, mrêga, saraba, cêmuru, wariga.
31. Kidul =dyaha, duksina, daksina, raksira. Kidulwetan = tunggara, byabya. Kidulkulon = kaneya.
32. Kilat =thathit, laban, lidhah, widyuta, lidha, obar-abir.
33. Kinjêng =Kipada, trungka, gambyang, trawinggana.
34. Klabang =kanaba, manggakala, sirsa, sirusapa, sangkatha.
35. Kuburan =astana, pasetran, pasarean, makam, patyastana.
36. Kuku =kênaka, tulangsa, umêt, pakri.
37. Kulit =walulang, kumara, wacucal, carma, kusika.
38. Kuning =pita, jênar, gadhing.
39. Kuping =talingan, padlingan, pangrênga, karana, karni, kenoh.
40. Kucing =pusa, kumwangga, kuwikri, posiyang, lindhika.
41. Kuwatir =sumêlang, sandeya, waswita, wancakdriya, mamang, walangati, ganggam, walangkayun, walangkapti, kapita.
42. Kobong =gêsêng, basmi, kawêlagar, tunu.
43. Kodhok =wiyangga, canthoka, pas, wiyung, wrêstika, weyangga.
44. Kombang =brêmara, sadpada, madukara, madubrata, pohali.
45. Konangan =kawadaka, kacêngikan, kabikana.
46. Kongkonan =utusan, duta, caraka, sagnyana, cundhaka, gandhèk, wimbasara.
47. Kowe =andika, rika, ta, kita, pakênira, sira, pukulun, paduka, pêna, dika, pantèn.
48. Kreta =rata, padhati, ratangga, yana, wimana, gotana.

L

1. Layang =nawala, sêrat, pustaka, kintèki, walgita, wilapa, palupi, patra.
2. Laku =lakwa, laksa, laksana, laksita, caraka, laris, lintang.
3. Lambe =lathi, bibir, talawya, dukara, kalpija, wiwitra, wiruca.
4. Lan =dan, lèn, lawan, kalawan, miwah, tanapi, apituwin.
5. Lanang =jalêr, jalu, priya, purusa, kakung.
6. Langgêng =baka, lana, anitya, satiti, sanityasa.
7. Langit =boma, bomantara, akasa, antariksa, wiyat, wiyati, cakrawala, gagana, widik-widik, byoma, antarariya.
8. Lara =roga, agring, rapuh, angluh, grah, wikara, marana.
9. Lawang =wiwara, dwara.
10. Lèng =nanda, wilasita, rong, rago, song, trustha, trusthi, wiwara, guwa, gatra, babahan.
11. Lêgi =hartati, madura, sarkara, manis.
12. Lêmah =(idêm bumi) siti, kisma, kismaka, pratiwi, bantala, bumija, pratala, maitala, buh.
13. Lêmês =mrêdu, mardawa, wrêdu, lêntur, luwês.
14. Lêmut =nyamuk, murinda, muring, jingklong.
15. Liya =lèn, liyan, beda, manèh, pae.
16. Lindhu =prakêmpa, lindhung, kampita.
17. Linuwih =linuhung, danuja, dibya, maha, kalana, nindhita, nindya, prameya, narawantah.
18. Lintah =wrêdu, uta, wrêduangga
19. Lintang =wintang, kartika, sudama, tranggana, sasa, taranggana, bintang, sukra, buda, (mêrkurius), baoma (mars).
20. Lingsang =canana, dokara, waringsang.
21. Lumaku =lumaksana, lumastari, lumampah, lumaris, tumindak.
22. Lunga =alès, lès, anis, linggar, wisata, mentar, mandra, layat.
23. Lungguh =lênggah, linggih, sila, satata, pinarak.
24. Lutung =cênguk, budhêng, krêsnangga, wiruka, anjani, silanjani.
25. Luwak =lêwis, harwaka, lardha.
26. Luwih =langkung, kalangkung, wi, ti, di, su, kamantyan, dibya, maha, nin, prama, nindya, kamayangan.
27. Lor =utara, untara, nurwitri (lor wetan),[9] narasunya (lor wetan).

M

1. Mabur =nglayang, ngambara, muluk, maudara, lawat.
2. Marcapada =madyapada, marapada, narapada, janmapada, janapada, janaloka.
3. Maling =cora, curi, durjana, dursila, endrajala.
4. Manèh =malih, manih, maning, muwah.
5. Manuk =kaga, paksi, kukila.
6. Mangan =bukti, nadhah, boja, bojana, baksa, dhahar.
7. Mangkene =nihan, kadyeka, nono, ya ta, samangkana.
8. Mangsa =a. arane :1. Buda, 2. Buja, 3. Wedha, 4. Caturyuga, 5. Gati, 6. Wanaya, 7. Biksuka, 8. Basu, 9. Nanda, 10. Boma. b. pranatamangsa: 1. Kasa (Kartika) 41 dina, 2. Karo (Pusa) 23 dina, 3. Katêlu (Manggasri) 24 dina, 4. Kapat (Sitra) 25 dina, 5. Kalima (Manggakala) 27 dina, 6. Kanêm (Naya) 43 dina, 7. Kapitu (Palguna) 43 dina, 8. Kawolu (Wisaka) 26 dina, 9. Kasanga (Jita) 25 dina, 10. Kasêpuluh (Srawana) 24 dina, 11. Dêstha (Padrawana) 23 dina, 12. Sadha (Asuji) 41 dina.
9. Mata =aksa, aksi, èksi, tingal, soca, caksu.
10. Mati =lalis, ngajal, lampus, lena, palastra, antaka, ngêmasi, antu, seda, surud, pralaya, padhêm, murud.
11. Macan =mong, arimo, sima, singa, sardula, pragalba.
12. Mega =ima, jaladara, irawan, imalaya, kokap, dumaya, imantaka, urur.
13. Mèlu =nut, anut, tumuntur, dumulur, umiring, tutwuri, tutwuntat.
14. Mêmpêng =asrêng, kapiadhêm, kapatibrata, kêsêksan, tumêmbirang, adrêng.
15. Mênang =jaya, digdaya, digjaya, wijayanti, wijaya, unggul.
16. Mênjangan =sangsam, krandhi, canggah, randhi, rusah, wrangga.
17. Mêndhung =rêmêng, rumung, dhanu, jaladara, rarabi, ambuda, limud, gana, jaladha.
18. Mênêng =minggu, rêgu, mona, kapinêng.
19. Mêrak =badhak, cohung, manyura.
20. Mêtêng =nggarbini, ngandut,[10] ngandhêg, maudara.
21. Mili =umis, drawaya, marawaya.
22. Miranti =samêkta, sangkêp, siyaga.
23. Misuwur =kaloka, kondhang, kalok, kontab, kajuwara, kawarta, kuncara, kawêntar, kasub, kasumbaga, kasusra, kasruh.
24. Muja =manêkung, sêmèdi, nêgês, manuswara.
25. Mulane =dadi, marma, sumarma, sangsipta, marmi, matang.
26. Mung =anging, juga, kêwala, muhung, lêhêng.
27. Munggah =sumêngka, nungsung.
28. Mungsuh =satru, ripu, lawan, parangmuka, wèri, durniti.
29. Murangkrama =calawanthah, murangkrama, narukrama, murangtata.
30. Muring-muring =kurda, krodha, condha, kotbuta, duka, bramantya.
31. Murub =malad, maladi, makara, lumêng, arkara, jwalita.
32. Mokal =dupara, durantara, asambawa.
33. Momong =among, wong-wong, wangwang.

N

1. Nagara =praja, kutha, radya, pura.
2. Nalika =rikala, sahat, sêdhêng, duk, kala, dupi, tatkala.
3. Nanging =anging, anapi, mapan.
4. Napas =huswa, huswasa, niswasa.
5. Nêmpuh =ngambul, angrok, byat, sumèbêt.
6. Nêngsêmake =birama, lêngêng, manoara, manuhara, ragakarana.
7. Niliki =maninjo, manambangi, ngendhangi.
8. Nistha =adama, asor, papa, sampati, kuthip, cuta.
9. Nuli =nuntên, tandya, nulya, dan, adan, saksana, wawang, rêke, samantara, manêhêr, wangwang.
10. Nulis =nurat, nyitra, mareka, nitra.
11. Nom =nèm, anom, mudha, taruna, taruni, anyas.
12. Nyambutgawe =nambutkarya, nambut kardi, ngupa boga, ngupajiwa.
13. Nyandhak =ngrênggêp, rumênggêp, nyambut, ngasta.
14. Nyapa =nambrama, nyênggara, sumapa.
15. Nyata =yêkti, byakta, wyakti, niyata, wèdi.
16. Nyawa =atma, jiwa, satmaka, suksma, atmaka, yitma, yatmaka.
17. Nyêmbah =wotsari, wotsinom, wotsêkar, nêmbah, mangênjali, mangarcana, mandrawa, ngaraspada, mangêstupada.
18. Nyunggi =ngêmbun, nuhun, mundhi.
19. Ngadêg =mandhiri, madêg, mandaka, mradêksa.
20. Ngalêm =ngalêmbana, ngumastawa, manadukara, mudya, galang, muji, ngêla-êla, ngastuti.
21. Ngamuk =gardaka, ngiwung, liwung, mamuk, mawuk.
22. Nganggit =angikêt, angapus, anggupita, angrumpaka, nawunggita, angripta, anggubah, anukarta.
23. Ngarêp-arêp =ngarsa-arsa, ngarsi-arsi, marêp-arêp
24. Ngenaki =sambrana, maenaka, mahandani.
25. Ngênani =mranani, angêne, manduki, cumundhuk.
26. Ngêsah =angluh, manglah, angsasa.
27. Nginang =mucang, menang, mawoh, nambuka.
28. Ngincêng =ngincêr, nginte, niyangake.
29. Nglipur =ngimur, ngalimur, ngrarapu, mriyêmbada.
30. Ngumbara =ngalaya, kalana.
31. Ngunandika =anggarjita, ngudasmara.
32. Ngrêngga =miwêh, nguparêngga, macarana, manupaka, marunggya, ngoswa, sumungga, nawung, mimaha, mandara, karawistha, mangiwêh, manukarta.
33. Ngrintih =ngrêngik, ringing-ringih, ngrêngih.
34. Ngrujuki =mangayubagya, manadukara, manaduganda, manobawa.

O

1. Olèh =antuk, molih, pakantuk.
2. Omah =griya, wisma, dalêm, suyasa, graha, bale, panti.
3. Oncat =anglès, lès, linggar, wiwarjita.
4. Ora =tan, tar, datan, datar, taman.

P

1. Pajangan =patani, pajungutan, tilamrum, jinêmrik, mandakiya.
2. Padha =samya, kapya, kapwa.
3. Padhang =prawana, dipa, bawera, lasa.
4. Pakewuh =bancana, bêndana, pringga, walangsangkêr.
5. Pakurmatan =pangastawa, astuti, kastawa, panakrama.
6. Pakumpulan =pahêman, pahoman.
7. Palungguhan =patarana, sasana.
8. Pamulangan =pawiyatan, pracabakan,[11] kartawaran.
9. Pamujan =sanggar, palanggatan, pamêlêngan, pidikan, wijana.
10. Panah =astra, sara, braja, jêmparing, margana, bana, naraca, sayaka, warastra.
11. Pandhita =biksu, bramana, rêsi, wiku, dwija, wipra, yogi, yogiswara, maharsi, dwijawara, mahayêkti, mahamuni, mahaning, sunyata, suyati, sewasogata, ajar.
12. Panêngah =pamade, wirun.
13. Panuntun =nayaka, pramugari.
14. Pantês =yogya, rêspati, yukti, mungguh.
15. Pangaji-aji =pudyastuti, pujabrata, pujakrama.
16. Pangan =bukti, boja, baksa, boga.
17. Pêngarêp =kretawadana, nayaka, pramuka, pramugari.
18. Panggawe =pakêrti, kirta, kirti, kirtya.
19. Pagawean =pakaryan, pakarti, gawe, ayahan.
20. Panggonan =asana, êndon, sasana, sana, loka, laya.
21. Paprangan =adilaga, pabaratan, payudan, palagan, pamedan, rananggana, rana.
22. Para nyai =pawongan, cèthi, paricara, manih, kaka-kaka, kaki-kaki.
23. Paseban =pasewakan, panangkilan, pasowanan, pancaniti, balerong.
24. Patamanan =adyana, wêdari, mantrasari, sarilaya, mandrakusuma, pijana, taman sari.
25. Patapan =dhepok, asrama, pamidikan.
26. Pati =antaka, pralaya, lena, surud, ngêmasi.
27. Patih =nindyamantri, rêkyanapatya, mantrimuka, mantriwisesa
28. Paturon =boma, pagulingan, paprêman, tilam, pajungutan, gupit, jinêm rum.
29. Pawèh =paparing, wilasa, ganjaran, nugraha, parman, pitêdhan.
30. Pêdang[12] =sabêt, candrasa.
31. Pêdhêd =lawana, lona, kathuka.
32. Pêdhut =lamuk, ampak, limun.
33. Pênyu =masiran, kêtêm, kurma.
34. Pêrang =yuda, laga, jurit, pupuh, rok, bandayuda, bandawala, pragola.
35. Pêsthi =yêkti, niscaya, istura, tamtu, wastu, byakta.
36. Pilingan =pilisan, pamidhi, pilis.
37. Pintêr =nimpuna, widigda, widura, guna, wasis, budiman, putus, wicaksana, wignya, lêbda, kartiyasa, sêntika, limpad.
38. Pinggir =têpi, imbang, swamipa.
39. Piranti =pandaya, wiyasa, wisaya.
40. Pitutur =darma, warsita, wursita, wasita, warah, wuruk.
41. Pujangga =kawirêja, kawitana, kawindra, yampu.
42. Pulo =nuswa, nusa, dipa.
43. Piwulang =warah, wuruk, wiyata.
44. Punggawa =nayaka, wadana, pratiwa, prameya, manggala, brêtyapati, mantri.
45. Putih =seta, pingul, dawala, kapila, pinge.
46. Putu =wayah, putraka, wancala.
47. Putri =dèwi, duhita, wahini, rini.
48. Pucak =agra, gera, cundha, tunga.
49. Polatan =naya, nayana, netya, wanglu.
50. Pondhokan =sanggraha, kuwu, pakuwon, pasanggrahan, parêrêman, wangunan.
51. Pupus =pradapa, êlung, laksmi, komala, suhun.
52. Prajurit =wira, prawira, wara, sura, danuja, narawara, tamtama.
53. Prahara =bayu bajra, pancawora, pracanda, riwut, sindhung, aliwawar, pratipa.
54. Pramèswari =dayinta, dayita, sori, mahisi, narpawadu, natadèwi, bini aji.

R

1. Rajabrana =brana, rajatadi, dunya, rajapèni.
2. Rai =muka, waktra, wadana, surya, pasuryan, swa.
3. Rambut =rema, roma, wèni, sinom, kesawa, jatha, kesa.
4. Rame =atri, ramya, umyung. gumuruh, asrang, gurnita, gumêr, gumrêk, rumung, sumrêk.
5. Rampung =paripurna, palakarta, palestha, pulasta, labdakarya.
6. Rase =rasya, julungwangi, widata.
7. Ratu =esa, aji, dipa, raja, nata, narendra, nararya, naranata, nara iswara, sri, maharaja, pamase, buminata, mah raja, dhatu, prabu.
8. Rêmbug =wuwus, ujar, ucap, ling, wacana, wicara, wursita, ngling, gusthi.
9. Rêmbulan =candra, badra, sasi, basanta, kirana, wulan, lèk, sitarêsmi, sasadara, sitèngsu, soma.
10. Rêrênggan =busana, uparêngga, carana, pahyasan, unadi, karawistha.
11. Rêca =pratima, arca, bimba.
12. Rungu =piyarsa, rêngên,, piyarsi.
13. Rusak =ruksa, suh, brastha, rêmpak, prawasa, rabasa, nir, gêmpang. punah, rurah, rug.
14. Rosa =sarosa, daya, prakosa, gagah, baka.

S

1. Sabab =karana, niwanda, nimita.
2. Sadulur =kadang, sudara, sagarba, saringan, yadu, warga, wandawa.
3. Sadhiya =rumanti, miranti, siyaga.
4. Sagara =samodra, tasik, jaladri, jalanidi, lahut, gambiralaya, udadi.
5. Saya =sangkin, ngranuhi.
6. Sayêmbara =pasanggiri.
7. Sakti =yoni, nuraga, wijaya.
8. Samar =maya, tambung, tidha-tidha.
9. Sanak =kadang, kadang-kadeyan, bandhu, bandhawa, palibaya.
10. Sanaksadulur =wandu-wandawa, wanduwarga, wangsa.
11. Sapi =lêmbana, andini, andana.
12. Sarèh =santa, rêrêm, komala.
13. Satriya =danudara, andanawarsih.[13]
14. Senapati =senapatya, brêtyapati, narawara, panglima, hulubalang, pramugari.
15. Satus =sata, satak, swata.
16. Sèwu =saharsa, saiwu.
17. Sêdhih =wyung, wulangun, anglês, duhkita, dukacipta, giyuh, katrêsnan, kung, manastapa, manonbawa, mangunêng, mèpu, margiyuh, rancaka, rimang, turida, èmêng.
18. Sêmèdi =manungku puja, mangeka pada.
19. Sumaput =kantaka, kantu, kapidara, marput.
20. Sêmbah =astawa, astuti, arcana, bêkti, mangênjali, èstu, ngèstupada, wotsari, wotsinom, mangastawa, widya, nadpada.
21. Sêmbrana =lirwa, pêpeka, pramada.
22. Sêmu =asmu, èsmu, masmu.
23. Sêmut =brêkithi, tutsama, kariti, sarawa.
24. Sêndhang =bak, lwah, botrawi, warigi, jahning, nastapa.
25. Sênêng =tusta, lamlam, tusthi, kasarjon, karongron, lêlangên.
26. Sêngsêm =asmara, sêm, turida, carya, sarya.
27. Sêrik =runtik, êru, rêngu, ru.
28. Sêpi =sunja, sunya, samun.
29. Sathithik =sapala, samatra, alpa.
30. Sigêg =ata, atita, data tita, data pitana.
31. Sih =asmara, manobawa, parimarma, palimirma, wilapa.
32. Sih-sinihan =karonsih, salulut, prêjiwatan.
33. Siyung =jatha, jêthis, saradala.
34. Sikil =suku, pada, sampeyan, paduka, samparan.
35. Siksa =sapudhêndha, wêsiasat, wigraha.
36. Sitinggil =sitiluhur, sitibentar, manguntur, balerungga.
37. Slamêt =ayu, basuki, yuwana, swasta.
38. Sugih =kaya, drêbala, sardana.
39. Sukêt =dhukut, kalang-kalang, trena.
40. Suksma =yatma, yatmaka, yitma.
41. Sulaya =dêrganca, salawana.
42. Sumur =parigi, gustha, andu.
43. Sumorot =amyang, dumilah, mradipta, rucitra, supraba.
44. Supaya =darapon, supadya, maran, darapwan.
45. Surup (wayah) =sandekala, sandyakala, sandyawila, sirêm-sirêm.
46. Susah =rudita, manastapa, mirong, turida, ruwida, duhka, wirangrong, wingit, rudah, wigêna, kung, kingkin, sungkawa, sêkêl, wuyung, galana, bunêk, wiyadi, wiyoga.
47. Suci =jêrnih, brêsih, makêning.
48. Suwiwi =paksa, lar, pênjawat, lahuyang.
49. Suwung =napi, namu-namu, wuk, wun.
50. Sorot =kênyar, kirana, kram, ujwala, ujwalita, sênên, sunu.
51. Srêngèn =runtik, bêndu, bramantya, maringut, rêngat, duka.
52. Srêngenge =arka, aruna, raditya, pratangga, diwangkara, prabangkara, pratanggapati, bagaspati, baskara, bagaskara, arditiya, radite, suwandagni, arimurti, banu.
53. Swara =sraba, bawa, wakya.
54. Suwarga =endrabawana, kahyangan, nirwana, kadewatan, suraya, suranadi, ariloka, aribawana, endraloka, surabawana.

T

1. Tali =pusara, apus, bêndana, pratisara.
2. Tamba =usada, mausada, maosadi.
3. Tamèng =puksur, paris, jêbêng, kantar.
4. Tampa =sambut, tanggap, tarima.
5. Tansah =nityasa, titir, anggung, lana, nitya, lot, manggung.
6. Tangan =asta, lungia, lungiyan, sikara, bujaka.
7. Tangi =bangun, wungu, manindawa, manandra.
8. Taun =warsa, warsaya, warsaka.
9. Tatakrama =kramaniti, parikrama, udanagara, subasita.
10. Tatu =labêt, kanin, brana.
11. Taun =Alip, Ehe, Jimawal, Je, Dal, Be, Wawu, Jimakir.
12. Tawon =brêmara, sadpada, tuskara.
13. Teja =wangkawa, kuwung, danu, danumaya.
14. Têgal =talun, pathalunan,[14] medan, setra.3
15. Têkèk =basu, tatmaka, darnita.
16. Têntrêm =rêrêm, ênang, gayêng, santi.
17. Têtêp =lana, langgêng, sasada, lane.
18. Tikus =wêgang, musi, wehyang.
19. Tilik =tinjo, sambang, lawat.
20. Tlapukan =pakêjèpan, duraksa, anetah.
21. Tuladha =darsana, kupiya, lupiya, palupi, sudarsana.
22. Tulis =nêrat, citra, carik, sastra, ciri, gurit, lukita.
23. Tulus =sudarga, widada, sudha.
24. Tumbak =lêmbing, waos, watang, sulaka, galah.
25. Tumungkul =mabukuh, makidhupuh, marikêlu.
26. Tuna =rugi, ruge, nirlaba.
27. Tunjung =trate, sarasidya, samawih, kumuda, pakaja.
28. Tunggangan =titihan, wahana, tumangan, wimana.
29. Turu =tilêm, sare, guling, nendra, mrêm, supta.
30. Tutwuri =tutwuntat, lumiring, lumirig, tumular, lumud, tumuntur.
31. Tuwa =tuha, wrêdha, sêpuh, jimbun.

U

1. Udan =wrêsthi, jawah, jawuh, jawèh, riris, warsa, wrêsti, truh, ratacap, taracah, sra, rarabi, rêrêb, krêmun, darsa, surur.
2. Ula =sarpa, taksaka, naga, urar, ananta, wasu, basu, bujangga, ardawalika.
3. Ulat =nitya, naya, liring, wulat, nayana, jaswa, natya, netya.
4. Ulêr =wrêki, hurta, kramira.
5. Umbul-umbul =tunggul, dwaja, daludag, juluk-juluk.
6. Ukum =gêdhak-gêdhik, sêngkung, sêngung, garwita.
7. Untu =waja, danta, denta, udaka.
8. Urang =makara, mangkara, pakeng.
9. Urip =gêsang, hidhup, atma, juwita, tuwuh, jiwana, kayun, satmaka.
10. Utawa =atawa, atanapi, nguniwèh.
11. Utusan =duta, cacala, caraka, cundhaka, gandhèk.
12. Uwang =wêhang, wêgang, paksa.

W

1. Wadon =èstri, dyah, wanita, juwita, wanudya, kani, waita, garini, wara, rèni, dayita, gini, rêtna.
2. Walang =wancak, anggas, wancal.
3. Wani =sura, darna, guragadha.
4. Wangi =amrik, arum, sumrik, wida.
5. Waringin =mandira, gurda, prih.
6. Warna =rupa, aneka.
7. Waskitha =wicaksana, sinangjana.
8. Waspada =pranawa, prastawa.
9. Watês =ingan, tata, parimana.
10. Watu =sela, gilang, parang, kumalasa, padsa.
11. Wêdi =jrih, três, takut, wiwrin, giris, girisa, ulap.
12. Wêdhus =kambing, dumba, padrawana, medaka, menda.
13. Wêkasan =wasana, puwara,têmah,, datatita, iti, anta.
14. Wêlas =turida, tura, wilasa, kurunya, rudya.
15. Wêruh =udani, upiksa, upaksi, wikan, wrin.
16. Wêtu =wijil, wiyos, wahya, wimba, ja, wurya.
17. Wêsi =ayah, aya, bêsi, warani.
18. Wêtêng =padharan, udara, garba.
19. Widadari =apsari, dèwi, dewati, bathari, waranggana, yuwati.
20. Wiwit =lêkas, gagat, prawita, wurya.
21. Wit =wrêksa, taru.
22. Wuda =lagna, lagnyana, lêgêna.
23. Wudêl =pusêr, nabi.
24. Wong =wang, jana, janma, jalma.
25. Woh =pala, uma, wilupa.
26. Wuku = diurut = Sinta, Landêp, Wukir, Kuranthil, Tolu, Gumbrêg, Warigalit, Warigagung, Julungwangi, Sungsang, Galungan, Kuningan, Langkir, Mandhasiya, Julungpujud, Pahang, Kuruwêlud, Mrakèh, Tambir, Mêdhangkungan, Maktal, Wuye, Manail, Prangbakat, Bala, Wugu, Wayang, Kulawu, Dhukut, Watugunung.
27. Windu =Kuntara, Sangara, Sancaya, Adi.
28. Yèn =yan, mênawa, bilih, upama, upami, lamun, kalamun.

Dasanamane Dina lan Weton

Dina

1. Ahad : Dite
2. Senin : Soma
3. Selasa : Anggara
4. Rabu : Buda
5. Kamis : Rêspati
6. Jumat : Sukra
7. Sabtu : Tumpak

Pasaran

1. Kliwon : Kasih
2. Legi : Manis
3. Pahing : Paing (pêthakan)
4. Pon : Pon (kuningan, kêlabêt)
5. Wage : Cêmêngan

Dasanamane Alam

1. Banyu dasanamane we, tirta, warih, har, sindu, wayi, tuban, hèr, amêrta, arjuna, udaka, sangara, jala, jahni, jahnawi, jahning.
2. Lintang dasanamane wintang, kartika, sudama, tranggana, sasa, taranggana, bintang, sukra, buda, (mêrkurius), baoma (mars).
3. Bumi dasanamane mandhala, dharana, maetala, buwana, basundara, basundari, pratyana.
4. Angin dasanamane riwut, bajra, sindhung, anila, bayu, aliwawar, tata, barat, samirana, wirayang.
5. Srêngenge dasanamane arka, aruna, raditya, pratangga, diwangkara, prabangkara, pratanggapati, bagaspati, baskara, bagaskara, arditiya, radite, suwandagni, arimurti, banu.
6. Gunung dasanamane adri, aldaka, ancala, ardi, arga, giri, parwata, wukir, enadra, giri, mèru, parbata.
7. Langit dasanamane boma, bomantara, akasa, antariksa, wiyat, wiyati, cakrawala, gagana, widik-widik, byoma, antarariya.
8. Geni dasanamane anala, api, apuyya, agni, dahana, latu, pawaka, puya, puyika, mercu, mretyu, bahni.
9. Lemah dasanamane rasatala, kisma, kismaka, siti, swanapada, laksititala, bantala, bumija.